Saç Diplerinde Egzama Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Saç diplerinde egzama, seboreik dermatit olarak adlandırılan ve sebase bezlerindeki iltihaplanma sonucu ortaya çıkan kronik bir rahatsızlıktır. Farklı yaş gruplarında ortaya çıkabilir.
Saç Diplerinde Egzama Görülme Nedenleri
Saç diplerindeki egzama, saçlı deride yağ dengesini düzenleyen sebase bezlerinde aşırı çalışma ve iltihaplanma sonucu ortaya çıkar. Yenidoğanlar ve 30 yaş üstü yetişkinlerde daha yaygın görülür.
Saç diplerinde egzama nasıl olur?
- Stres,
- Hormonal dengesizlikler,
- Saç derisini etkileyen kimyasallar,
- Sert yapılı sabun ve şampuanlar,
- Aşırı sıcak ya da soğuk hava,
- Lityum, İnterferon, psoralen içeren ilaçların kullanımı,
- İmmün sistemi baskılayan hastalıklar,
- Genetik yatkınlık,
- Malassezia mayası hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir.
Hastalık yenidoğanlarda 12. aydan sonra kendiliğinden geçerken yetişkinlerde mevsim değişimi, duygusal travmalar, başı sıkıca kapatarak hava almasını engelleyen baret benzeri şapkaların uzun süre kullanımı, kimyasal içeren saç boyaları gibi faktörler nedeniyle yeniden ataklar halinde nüksedebilir.
Banyo sırasında aşırı sıcak su kullanmak, ph değerleri yüksek kireçli sular ile yıkanmak, sert yapılı şampuan ve sabunlar sebase bezlerini tahrip akut egzamaya sebep olabilir.
Parkinson, tartif diskenzi, epilepsi, HIV hastaları, organ nakli yaptıranlar, kalp krizi geçirenler, fasial sinir felci olanlar hastalığın risk grubunu oluşturur.
Tedavi Yolları
Hastalığın tedavisinde egzamaya neden olan faktörlerin belirlenmesi önemlidir. Malassezia mayası bulgusu görülen hastalarda antifungal krem ve tabletler önerilebilir. Malassezia bulgusu olmayan egzama türlerinde ise kömür katranı, salisik asit, ketokonazol, capasal, kükürt ve T-gel içeren şampuanlar semptomların azaltılmasında hızlı ve etkili çözüm sağlar. Şampuan ve losyonlara cevap vermeyen hastalarda hirokortizon, fluokinolon, desonid gibi kortikosteroid içeren ilaçlar kullanılabilir. Fakat bu ilaçların uzun süre kullanımı kılcal damarlarda genişlemeye, deri incelmesine ve cilt renginde bozulmalara neden olabilir.
İmmün sistemin baskılandığı durumlarda çinko, magnezyum, B5, B6, B12 ve selenyum gibi vitamin takviyeleri bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
Alkol ve sigarayı azaltmak, saç derisini nemlendiren bitkisel yağlar ile saç diplerine düzenli masaj yapmak, yıkanırken aşırı sıcak su kullanmamak, kimyasal içeren sprey ve saç boyası gibi ürünlerden kaçınmak tedavi sürecini destekleyen önemli unsurlardır.
Bitkisel Çözüm Önerileri
Saç diplerindeki egzamaya bitkisel çözüm yöntemleri ile yaklaşmak kortikosteroid içeren ilaçların yan etkilerini azaltmak ve bu tarz ilaçların uzun süre kullanılmasını önlemek açısından önemlidir.
Saç derisini besleyen ve egzamanın belirtilerini azaltan bazı bitkisel yağlar ile yapılacak kürler şöyledir:
Zeytinyağı; İçerdiği vitaminler ile saçlı deriyi beslerken sertleşmiş derinin yumuşatılmasını sağlar. Cilt ph’ına daha yakın olduğundan asidi düşük zeytinyağları tercih edilmelidir. Banyo öncesi hafif ılıtılmış zeytinyağı en az 2 saat saçlı deride bekletilmelidir. Kükürtlü sabunla hafif ılık suda saçlarınızı yıkayınız. Bu kürü haftada 2 defa uygulayabilirsiniz.
Çay ağacı yağı; Hem antiseptik özellikleri hem de cilt hücrelerini yenileyen yapısı ile saç dibinde egzama belirtilerini azaltmaya yardımcı olur. Uçucu ve antiseptik olduğundan uzun süre saçta bekletilmesi cildi tahriş edebilir. Bu yüzden 1 saatten daha uzun süre saç diplerinde bekletilmemelidir. Çay ağacı yağı içeren kürler haftada 1 defadan fazla tekrar edilmemelidir ya da jojoba yağı gibi nemlendirici özelliği yüksek olan yağlar ile karıştırılarak sürülmelidir.
Nane yağı; Bakteri ve mantarların neden olduğu egzama türlerinde etkilidir. Cildi yenileyici ve ferahlatıcı etkisi bulunur. Fakat 1 saatten fazla cilt yüzeyinde bekletilmesi alerji ve hassasiyete neden olabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır. Banyo sırasında kömür katranı içeren sabunlar kullanılması daha iyi etki göstermesini sağlar.
Jojoba yağı; Nemlendirici yapısı ile egzamanın neden olduğu kızarıklık, kaşıntı ve döküntülere iyi gelir. Banyo sonrasında saç derisini nemlendirmek için hafifçe saç diplerine yedirilebilir. Hafif bir yağ olduğu için daha sonra yıkamaya gerek yoktur. Günlük olarak uygulanabilir.
Ayrıca nane ve çay ağacı yağı gibi antiseptik yağlar ile birlikte kullanıldığında keskin yapılı olan bu yağların cildi tahriş etmesini engeller.
Lavanya yağı; Antiseptik ve antifungal yağlardan biridir. Nane ve çay ağacı yağı gibi uçucu ve keskin yapılı olduğundan uzun süre cilt yüzeyinde bekletilmesi önerilmez. Zeytinyağı ya da jojoba yağı ile karıştırılarak kullanılabilir.
Argan yağı; Cildi nemlendirerek yenilenmesini sağlayan hafif yağlardan biridir. Banyo sonrasında ve günlük kür olarak kullanılabilir.
Bu yağlar dışında muz ve bal ile yapılacak saç dibi maskeleri egzamanın neden olduğu semptomları azaltır ve içlerindeki proteinler ile cilt dokusuna iyi gelir.