Kurdeşen Sorunu Hangi Nedenlerden Kaynaklı Ortaya Çıkar?
Kurdeşen sorunun çoğu zaman nedeni bilinmez ama birçok etkende kaynaklı da meydana gelebilmektedir. Bu kişide bulunan hastalıklar ya da dışarıdan etki eden maddeler olabilir.
Kurdeşen Nedenleri
Kurdeşen dermatit ve diğer cilt hastalıkları gibi çoğunlukla alerjik kökenli döküntü varyantıdır. Kovanları kışkırtan sebepler, hem dış etkenlerden hem de iç etkenlerden kaynaklanabilir. İstatistiklere göre ürtiker kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha fazla gelişir. Buna dayanarak, bilim adamları bu hastalığın, kadın vücudunun özelliği olan hormonal bozukluklar tarafından kışkırtılabileceğini öne sürmektedir. Hormon dengesinin değiştiği şartlara aşağıdaki gibidir;
- Menopoz
- Hamilelik
- Adet döngüsü
- Oral kontraseptif alımı
Birçok kurdeşen atağının neden kaynakladığı konusundaki detaylar belirsizliğini korumaktadır. Yapılacak olan gerekli testler ve muayenelerden sonra neden bulunmazsa, hastalık idiopatik ürtiker olarak tanımlanır. Kurdeşenin aşağıdaki sebepleri de bulunmaktadır.
- Bulaşıcı hastalıklar
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Gıda ürünleri
- Fiziksel faktörler
- Dermatit
- Hepatit
- Gastrit
- Uçuklar
- Lösemi
Yukarıda bulunan nedenleri dışında oluşmasında etki eden diğer faktörler arasında;
Enfeksiyon
Yapılan son çalışmalara göre, bulaşıcı hastalık vakaların yaklaşık yüzde 15’inde kurdeşen başlangıcı gözlemlenmiştir. Hastalığın nedeni hem viral hem de bakteriyel enfeksiyonlar olabilir. Bu patolojinin gelişmesinde, kronik inflamasyon odaklarının rolü özellikle önemlidir.
Bağışıklık Sistemi Bozuklukları
Kurdeşen vakalarının yaklaşık yüzde 20’si vücudun yabancı olarak algılandığı ve onlara saldırmaya başladığı otoimmün reaksiyonlar yer alır. Bağışıklık sisteminin hatalı çalışmasından kaynaklı oluşan kurdeşen yani ürtiker, otoimmün ürtiker olarak da adlandırılır. Bu durumda, hastalığın bir dizi ayırt edici özelliği vardır. otoimmün ürtiker daha uzun ve daha şiddetli bir seyreden bir karaktere sahiptir.
Fiziksel Faktörler
Çeşitli çevresel faktörler hastaların yüzde 20’sinde kovanlara sebep olur. Bu hastalığın sebepleri dikkate alınarak adına fiziksel ürtiker denir. Kurdeşenlere neden olabilecek fiziksel faktörler arasında;
- Güneş; bazı kişilerde güneş ışığına maruz kalmadan dolayı bu kabarcıklar meydana geldiği gözlemlenmiştir. Döküntüler vücudun giyim eşyası ile kaplı olmayan kısımlarında ortaya çıkar. Güneş ışığına maruz kalmanın sonucunda kısa sürede sorun ortaya çıkmaya başlar. Özellikle yüz, omuz ve bacakların alt kısımlarında fazlasıyla gözlemlenir.
- Soğuk; soğuk su veya hava kovanların artmasına neden olur. Bazı kişilerin çok fazla soğuk yiyecekleri tüketmesi sonucunda kısa sürede meydana gelir. Soğuk algınlığı sonucunda meydana gelen kabarcıklar cildin soğutulmuş bölgelerinde değil, etraflarında görülür.
- Su; kişi vücudunun suyla temasa geçmesi, deride kaşıntılı bir dökülmeye sebep olabilmektedir. Bazı kişilerde döküntü oluşmayabilir ama kaşıntı meydana gelir.
- Titreşim; bu etkende döküntü titreşim eyleminin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
- Alerjenler; toz, bitki poleni, hayvan kılı ve diğer geleneksel alerjenler, cildin üzerinde etki bıraktığı için döküntüye neden olur.
- Temas; bu durumda alerjen madde ile temas kesildikten sonra sorun ortadan kaybolmaya başlar.
- Vücut ısısında keskin bir artış; aşırı düzeyde meydana gelen duygusal veya fiziksel efor, aşırı sıcak veya baharatlı yiyecekler sebebiyle meydana gelebilmektedir. Hastalığın bu formunda gövdenin üst kısmında yer alan küçük kabarcıklarının görünümü meydana gelir.
- Mekanik tahriş; sık şekilde tahriş olmaktan, sıkı giyinmekten, düğmelerden ya da kemerlerden kaynaklı oluşabilir.
Kurdeşen bir tetikleyicinin yüksek seviyelerde histamin ve diğer kimyasal habercilerin deride salınmasına neden olduğunda ortaya çıkar. Bu maddeler, cildin etkilenen bölgelerindeki kan damarlarının açılmasına neden olur. Bundan dolayı cilt üzerinde kızarıklık olur. Dokulardaki ekstra sıvı şişmeye ve kaşınmaya neden olur.
Histamin, birçok nedenden dolayı serbest bırakılır. Bu nedenler arasında;
- Alerjik reaksiyonlar
- Böcek ısırığı, sokması
- Gıda alerjisi
- Enfeksiyon
- Bazı ilaçların kullanımları
Tedavisi
- Akut ürtiker sorunu ile karşı karşıya kalan kişilerde, antihistaminler ( loratadin, setirizin, levosetirizin, desloratadin, feksofenadin, ödem) genellikle yeterlidir. Ciddi düzeyde akut ürtiker kullanımı steroidler, sıvı tedavisi Hipo-hassaslaştırma madde (% 10 kalsiyum glukonat, kalsiyum klorür,% 10), antihistaminler, gastrik lavaj kullanımı yapılır.
- Kronik ürtiker ile altta yatan hastalığın tedavisi gereklidir. Bunun içinde öncelikli olarak hastalığın belirlenmesi adına birçok test yapılır.
Ürtikerden mustarip insanlar aşağıdaki önerileri takip etmelidir:
- Bir duş almak ve elleri ılık suda gerekli şekilde yıkamak gerekir. Ilık duş birçok kişide kaşıntı sorunun hafiflemesine olanak sağlar.
- Tahriş sorununu ortaya çıkartmamak için sıcak su ile temastan kaçınmak daha iyidir.
- Cildi nemlendiren yumuşak bir sabun seçilmesi gerekir.
- Duş aldıktan sonra yumuşak havlu ile silinmek önemlidir.
- Doğrudan güneş ışığına aşırı maruz kalmaktan kaçınmak sorunun ilerlenmesinin önüne geçer.
- Kaşıntı ve kızarıklık psikolojik rahatsızlıklara neden olabilir. Bu nedenle bitki kaynaklı sedatifler alınabilir. Psikolojik açıdan kötü olan kişiler gerekirse uzman yardımı almalıdır.