Zona Aşısı – Nedir, Faydaları, Zararları ve Sonrası

Zona hastalığı özellikle 50 yaşından sonra bağışıklık sisteminin gücünün azalması ile insanları etkiler. Bu süreçte vücuda en güzel desteği virüs için yapılacak olan aşı sağlayacaktır.

Zona Aşısı

İnsanlar yaşlandıkça vücutlarında farklı hastalıkların çıkma riski de çoğalır. Özellikle belli bir yaştan sonra zona ve postherpetik nevralji (PHN) riskiniz artar. 50 ve 60 yaş üstündeki kişilerin zona köpürmeleri oldukça fazladır. Yaşın ilerlemesi ile bağışıklık sisteminin savaş etme gücü de azaldığı için hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bundan dolayı da zonanın aşısının yapılması uzman tarafından istenebilir. Zostavax aşı 2006 yılında FDA tarafından ruhsatlandırılmış bir aşıdır. Bu aşı, zonanın  oluşumunu % 51, oranında azaltmaktadır. Bir doz olarak atış olarak verilir. Bir hastanede, doktor ofisinde yapılır. Aşı nerede satılır;

Aşı eczanelerde ve ecza depolarında satılmaktadır. Zona aşısı fiyatı ödendiği takdirde eczaneden kolay şekilde alınabilir. Bazı sağlık sigortaları planları bu aşının maliyetini karşılayabilir. Yeni geliştirilen zona aşısı hemen hemen % 97 oranında koruma sağlamaktadır. Aşı özellikle kızarıklık, kas ve baş ağrıları, yorgunluk tarzındaki ciddi belirtilerinde hafifletilmesi konusunda hastaya destek sağlamaktadır. Bu aşıdan bir önceki aşı ise % 51 oranında koruma sağlamaktadır. Suçiçeği hastalığının nedeni olan zoster isimli virüs zonanın gelişmesine sebep olur. Bu virüs insan vücuduna yerleşim sağladıktan sonra zaman içinde bağışıklık sisteminde zayıflamalar olduğunda kendini ortaya çıkartır. Ayrıca virüsün çoğalmasına kanser, stres, depresyon ve AIDS’de destek sağlar. Özellikle insan vücudunda yüz, sırt, baş, boyun, kol, kalça, karın ve göğüs bölgesini etkiler. Her sene hemen hemen 250 bin kişiden daha fazla kişi bu hastalığa yakalanmaktadır.

Aşı Faydaları

Zona aşısı kişiyi bu virüsten korumanın en doğru yoludur. Aşı zonaya yakalanma riskini % 50 oranında azaltma etkisi gösterir. Bağışıklık kazanımı sağlandıktan sonra vurulacak olan aşı ağrıyı azaltabilir ve kızarıklıkların hafiflemesine olanak sağlayabilir. Zostavax aşının etkisi ve hastalıktan korunma yaklaşık 5 yıl sürer. 60 yaş ve üstü aşılanmış yetişkin kişilerde aşıdan sonra koruma ilk beş yıl içerisinde azalır. Bundan dolayı aşı 60 yaşından daha önce vurulursa daha etkili olur. Bu süreç karşılaşılan komplikasyonların riskinin en fazla olduğu zamanlardır.

Yan Etkileri

Hastalığın etkinliği ve güvenliğini sağlamak için binlerce kişi aşı ile alakalı olarak test edilmiştir. Çoğu zaman, aşının herhangi bir yan etkisi olmaksızın güvenle uygulandığı ortaya çıkmıştır.  Reaksiyona meydana çıkabilir ama bu sorunlar genelde hafiftir. İnsanlarda meydana gelen hafif düzeydeki yan etkiler arasında enjekte edilen cilt bölgesinde kızarıklık, şişme, kaşıntı veya ağrı yer alır. Birkaç kişi de aşı olduktan sonra baş ağrısı şikâyetinde bulunmuştur.

Ciddi Yan Etkiler

Çok nadir durumlarda, insanlar hastalığı aşısına karşı şiddetli bir alerjik reaksiyon ile karşı karşıya kalabilir. Bu reaksiyona anafilaksi ismi verilir. Anafilaksi belirtileri arasında yüzün şişmesi (ağız ile gözler dâhildir ), ateş, ciltte kızarıklık, baş ağrısı, baş dönmesi, düzensiz kalp atışı veya yavaş bir nabız yer almaktadır. Damar yolundan aşının enjekte edilmesinden sonra bu belirtilerden herhangi birine meydana gelirse derhal tıbbi açıdan yardım alınması gerekir. Anafilaksi hayati tehlike oluşturma riski bulunur.

Fiyatları ve Yapılan Merkezler

Aşının fiyatları özel hastanelerde farklılıklar göstermektedir. Aşı eczanelerde 250 TL ve üzeri fiyatlara satılır. Özellikler özel sağlık kurumlarındaki fiyat farklılıkları hastanelerin özelliklerinden kaynaklı meydana gelir. Devlet kurumlarında ise uzman hekimin istekleri dahilinde yapılır.

Aşı Kimlere Yapılmaz?

Hastalığa sahip olan kişilerde alerji sorunu da bulunabilir. Antibiyotik neomisin ya da aşıdaki diğer detaylar ile alakalı olarak alerjik sorunlar yaşayan kişilerin bu aşıdan kaçınması gerekir.

• HIV, AIDS veya bağışıklık sistemini tehlikeye atan başka bir durum
• Bağışıklık cevabını düşüren, steroid gibi ilaçlar
• Lösemi veya lenfoma gibi kemik iliği veya lenfatik sistemi etkileyen kanserler
• Aktif tüberküloz
• Radyasyon veya kimyasal tedavi gibi kanser tedavisi
• Organ nakli

Hamile olan veya hamile kalmayı düşünen kişilerinde aşıyı yaptırmaması gerekir. Küçük hastalıklara sahip olan insanlar, soğuk algınlığı tarzında aşının atışından önce mutlaka sağlıklarına kavuşmalıdır.

Aşı Yapıldıktan Sonra

Zona genetik aşı canlı virüsten yapılır ve virüs zayıflar. Bu nedenle sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip olan kimseyi hasta yapmamalıdır. Bağışıklık sistemi normalden zayıf olan insanlar bu konuda daha dikkatli olmalıdır. Çok nadir de olsa bazı vakalarda, bağışıklık sistemi zayıflamış insanlarda aşıdaki varicella zoster virüsünden hastalanma meydana gelebilir. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi olan kişiler ve bundan şüphelenenler mutlaka uzman doktor ile görüşmelidir. Aşının yapılmasından sonra arkadaşlar, aile ve çocukların yanında durmakta bir sıkıntı meydana gelmez. Nadirde olsa bazı kişilerin vücutlarında uygulamadan sonra suçiçeği benzeri bir döküntü gelişir. Bu durumda özellikle çocukların ve çevrede bulunan kişilerin suçiçeği döküntüleri ile temasından kaçınmak gerekir.