Kene Isırması Belirtileri, İlk Yardım ve Tedavisi

Kenenin ısırmasına maruz kalan kişilerden kenenin nasıl çıkarılacağını bilmeyen kişiler kesinlikle müdahale etmemelidir. En kısa sürede sağlık kurumuna götürülmesi gerekir.

Kenelerin Isırması

Kene Isırığı

Keneler kan emici parazitlerdir. Kan öğününü aldıkları zaman dermatolojik hastalığa, doğrudan ısırıklarına veya dolaylı olarak diğer hastalıkların vektörleri olarak neden olabilirler. Kene kaynaklı hastalıklar arasında;

• Lyme hastalığı, nükseden ateş, tularaemia ve babesiosis dâhil olmak üzere bakteriyel enfeksiyonlar
• Benekli ateş
• Kene kaynaklı ensefaliti, Kırım Kongo kanamalı ateşi, Colorado kene ateşi, Powassan ensefaliti ve diğerlerini içeren viral hastalıklar

Kenenin maruziyeti için risk faktörleri arasında kamp, ​​yürüyüş, uzun çimlerde yürüyüş veya hayvanlarla temas gibi açık hava etkinlikleri sayılabilir. Endemik bölgelerde, enfeksiyonlar rutin aktiviteler sırasında da edinilebilir. Kene kaynaklı hastalıkların çoğu, yazların en aktif olduğu yaz aylarında ortaya çıkar. Kene ısırıkları ağrılı olsa da çoğu durumda fark edilmeden gidebilirler. Keneler sert veya yumuşak keneler olarak kategorize edilebilir. Bu ayrım kene ısırığının bazı klinik özelliklerini belirler. Sert keneler birkaç gün ile birkaç hafta süreyle beslenirken, yumuşak keneler hızla beslenir ve ev sahibini hız şekilde terk eder.

Keneler, fiziksel travma, tükürük salgıları, toksinler, atılımlar, vücut kısımları ya da bir ev sahibinin çizmesine neden olarak akut ve kronik cilt hastalıklarına neden olur. Cilt hastalığı ısırık bölgesinden uzaklaşabilir ve kene ısırıkları da vücudun diğer bölgelerinde grip benzeri semptomlar, kusma, felç ve hatta anafilaksi  gibi hastalıklara neden olabilir.

Belirtileri

Hem sert hem de yumuşak kene ısırıkları 1 ile 3 gün içerisinde ek yerinde 0.5–2 cm kırmızı alanlar, papüller (küçük şişlikler) veya ince plaklar oluşturabilir. Lezyon sert hissedebilir ve kızarıklıkla çevrilebilir. Hafif şişlik veya kabarma oluşumu meydana gelir ve ısırık hafifçe kaşıntılı olabilir. Ağır vakalarda nekrotik (ölü doku) ülserler oluşabilir. Genelde yumuşak keneler gelen ısırıkları nedeniyle oluşmaktadır. Yumuşak kenelerdeki ısırıklar ağrılı olabilir. Belirli kene türleri de çürük ürtiker ve ülserasyon gibi karakteristik lezyonlara neden olabilir. Bazılarının ölümcül durumlara yol açabilir.

Kene ısırıklarının kronik veya geç cilt belirtileri arasında;

Akut cilt lezyonları devam edebilir ve papüller, nodüller (daha büyük olan katı topaklar) veya plaklar haline gelebilir. Günler ile aylar boyuna lezyonlar bir kene ısırığı granülomu oluşturabilir. Karışık enflamatuar hücrelerden oluşan 0.5 ile 2 cm’lik bir nodüllerde meydana gelebilmektedir. Kene ısırıkları nadir şekilde saç dökülmesine yol açabilir, bu da 1 ile 3 ay içinde etkili şekilde çözülebilir hatta kalıcı olabilir.

Teşhisi ve İlk Yardım

Teşhis, özellikle ısırma fark edilmeden geçerse zor olabilir. Deri biyopsi örneklerinin mikroskobik incelemesi tanıya yardımcı olabilmektedir. Bazen bir kene halen vücut içindeyse çıkarılabilir ve tanımlanabilir. Belirlenen keneye göre ve bazı hastalıklar için bir vektör olup olmadığına göre ek testler uzman tarafından istenebilir.

İlk Yardım ve Tedavi

Kenelerin ısırmasından sonra ilk yardım kesinlikle uzman tarafından yapılmalıdır. Etki altında kalan kişi vakit kaybetmeden ve hızlı şekilde en yakın sağlık kurumuna götürülmelidir. Kenenin yanlış şekilde çıkartılması kişinin ölümcül hastalıklara bile yakalanmasına neden olabilir. Bu riski almamak adına uzmandan yardım alınması en doğru adım olacaktır. Bir kenenin ısırmasından kaynaklanan kaşıntı topikal steroidler ve oral antihistaminikler ile rahatlatılabilir. Kene ısırık granülomları cerrahi olarak çıkarılabilir.

Cilde hala bağlı olan tırnaklar fiziksel olarak uzman tarafından çıkarılmalıdır. Kene çıkarılması için gerekli ekipman eldiven, izopropil alkol, diğer deri dezenfektanları ve ince dişli forseps içerir. Hasta doktorun kene içerisine kolayca ulaşabilmesi için rahat bir şekilde konumlandırılır. Koruyucu eldiven giyerken, cımbızı cilde mümkün olduğu kadar yakın bir şekilde cildi sıkıca kavramak ve yavaşça yukarı, aşağı doğru çekmek gerekmektedir. Kene bükmek veya sarsmak bu tıkanıklıkların kesilmesine ve ciltte kalmasına neden olabilir. Ayriyeten hastalığa neden olan bulaşıcı organizmalar içerebileceğinden dolayı kenenin gövdesini kesinlikle sıkmamak ve delmemek gerekmektedir.

Kenenin ısırmasını önlemek adına aşağıda bulunan detaylara dikkat edilmesi gerekir.

• Ormanlar veya kenelerin bulunduğu alanlardan kaçınmak önemli bir detaydır.
• Deri üzerinde DEET içeren böcek kovucu ve giysi üzerinde permetrin kullanmak bu canlının gelmesini engeller.
• El bileği, bel ve ayak bileklerinin etrafına sıkıca oturan uzun kollu giysiler giymek önlem adına gereklidir. Bu tarz giysiler oluşabilecek olan sıkıntıların önüne geçer. Ayrıca eve geldikten sonra giysiler bekletilmeden hemen yıkanması da gerekir.
• Vücutta kenenin olup olmadığını kontrol etmek adına detaylı şekilde inceleme yapmak gerekir. Özellikle de orman ve dağ gibi alanlardan geldikten sonra bu kontrol kesinlikle aksatılmamalıdır.
• Orman ve dağ gibi alanlardan geldikten sonra kurutucuda yüksek ısıda giysilerin kurutulması gerekir. Bu sayede zararlı olan canlı en kısa sürede ölecektir.