Dermografik Ürtiker Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi
Dermografik ürtüker sorunu ile karşı karşıya kalan kişilerin kısa sürede uzman doktora başvurarak gerekli tedavi sürecine başlaması gerekir. Bu sayede sağlıklı yaşama kavuşulur.
İçindekiler
Dermografik Ürtiker
Dermografik ciltte meydana gelen abartılı bir eğilimdir. En yaygın fiziksel ürtiker şeklidir. Normal insanların % 25 ile 50’sinde ciltte ilk önce beyaz bir çizgi, daha sonra kırmızı bir çizgi, daha sonra inme çizgisinde hafif bir şişlik ve çevresindeki deride yumuşak bir kırmızı parlama meydana getirir.
Nedenleri ve Belirtileri
Dermografik ürtikerin kesin nedeni bulunmaz. Histamin mast hücreleri tarafından salınan ana kimyasaldır, ama diğer kimyasal aracılar da dâhil olabilir. Ağır dermografisi olan bazı hastalar, bilinmeyen bazı kutanöz proteinlere otoantikor taşıyabilirler. Bazen dermografi penisilin, uyuz, solucan istilası gibi bazı dış etkenlere karşı bir alerji tarafından tetiklenir. Dermografisi olan çoğu insanın alerjisi yoktur.
Dermografik sorun her yaşta ortaya çıkabilir ama genç yetişkinlerde daha sık görülür.
- Soğuk algınlığı veya basıya bağlı olanlar dâhil olmak üzere diğer ürtiker tipleri ile birlikte dermografi meydana gelebilir.
- Tiroid hastalığı ile ilişkili şekilde ortaya çıkabilir. Muhtemelen otoimmün hastalığa neden olan bir eğilimin yansımasıdır ve nedensel bir ilişkiye sahip değildir.
Dermografisi olan kişiler çoğunluğu genellikle sağlıklıdır. Dermografik sorunun başlangıcı kademelidir. Bazı durumlarda birkaç gün içinde gelişir. Bazı etken maddeler ağrı hale getirebilir. Bunlar arasında;
- Sıcak koşullar, sıcak banyo, duş veya yatak
- Banyo sonrası havlu kullanımı
- Egzersiz sonrası, özellikle rugby, güreş veya boksta meydana gelir.
- Kıyafetlerden, sandalyelerden, koltuklarından, aletlerle çalışmaktan, alkışlamaktan ve diğer hafif baskı biçimlerinden
- Sinirlilik, ajitasyon ve endişe verici durumlarından
Birkaç defa gelişme gösterdikten sonra kaşınmak başka yerlerde kolayca şekilde başlayabilir.
- Sorun çoğu zaman yüzeyde bulunur ama zaman içinde bazı derin uzantılar oluşabilir
- Hatta dev eşleşmeler gelişir.
- Meydana gelen belirtiler çoğu zaman hızla ölür ve genellikle yarım ile bir saat sonra temizlenir.
Tedavisi
Tedavisi için ilaç desteği ve genel yaşam tarzı değişimleri yapılır. Genel önlemler kaşıntıya neden olan uyaranlardan kaçınmayı içerir. Dikkat edilecek olan noktalar arasında;
- Rahat, gevşek kıyafetler seçilmelidir.
- Çok sıcak suya maruz kalmaktan kaçınılmalıdır.
- Banyodan sonra hafifçe kurulanmak gerekir.
- Bir ilacın neden olduğu bir durum şüphesi varsa uzman bilgisi dâhilinde durdurulması gerekir.
Antihistaminikler genelde semptomlar konusunda rahatlama sağlar. Kullanılması sakıncalı olmayan seçenekler şunları içerir:
- Setirizin
- Loratidin
- Feksofenadin.
Antihistaminikler, en az birkaç ay boyunca günlük olarak sürdürülür. Şiddetli ve dirençli olan vakalarda fototerapiyi faydalı olabilmektedir.
Optimal Terapötik Yaklaşım
Ürtiker alt tipleri çok çeşitli faktörler tarafından ortaya konulsa bile tedavisi temel olarak bazı temel ilkelere dayanır. Bunlar:
- Uyaranın önlenmesi veya ortadan kaldırılması
- Mast hücresi mediyatörü salınımının inhibisyonu
- Mast hücre arabulucularının hedef dokularının tedavisi
Şüpheli olan tetikleyiciler tamamen çıkarılmalı veya başka bir ilaç sınıfı yerine konulmalıdır. Aspirin gibi psödoalerjik reaksiyonlara sebep olabilecek olan ilaçlar ürtikeri ortaya çıkarabilir ve aynı zamanda önceden var olan kronik ürtikeri de alevlendirebilir. Günlük hayatta ilgili uyarana maruz kalmanın kontrol edilmesi; Bu nedenle fiziksel uyaranlarla ilgili çok detaylı bilgiye sahip olmak önemlidir. Hem dermografik ürtikerde hem de gecikmiş basınçlı olanlarda basıncın alan başına kuvvet olarak tanımlandığına dikkat edilmelidir.
Enfeksiyöz Ajanların ve Enflamatuar Durum
Fiziksel ürtikere enfeksiyonlar neden olmaktadır. Enflamatuar enfeksiyöz süreçlerle daha sık ilişkili olan kronik ürtikerden farklı olarak, enfeksiyonun nedensel ilişkisi çoğunlukla tek başına soğuk ürtiker vakalarında gözlemlenir. Enfeksiyonlar arasında sifiliz, borreliyoz, HIV, viral enfeksiyonlar ve Epstein-Barr virüsü bulunur. Bununla birlikte, soğuk ürtiker, tedavide bazen 3 haftalık bir antibiyotik tedavisi (penisilin, doksisiklin) sonucu da ortaya çıkabilir.
Hasta Yönetimi
Ürtiker olan hastaların yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenir. Hastalık ve doktor arasında yakın işbirliği ile hastalık derhal yönetim altına alınmalıdır. Tetikleyici faktörlerden kesinlikle kaçınılmalıdır. Doktorlar hastaya, temel neden her zaman bulunamayacak olsa bile ürtikerin iyi huylu ve kolay tedavi edilen bir hastalık olduğunu ifade ettiklerinde psikolojik anlamda rahatlama sağlanır. Çoğu hasta çok düşük yan etki profili ve iyi hasta uyumu ile yeni jenerasyon antihistaminikler ile semptomatik farmakolojik tedaviye iyi yanıt vermektedir. Yanıt vermeyen ve tedavisi başarısız olan hastalarda daha yüksek dozlar (en fazla dört kat) ve alternatif ilaçlar denenir. Hastaların tedavi sürecinde ilaçları düzen gün ve uzmanın önerdiği dozlarda zamanında tüketmesi de çok önemlidir.