Burunda Uçuk Görülme Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Burun uçuğu, nazal herpes olarak adlandırılan ve burun çevresindeki cilt dokuları ile mukoza tabakasını etkileyen viral bir enfeksiyon türüdür. Tip 1 herpes simplex (HSV ) virüsünden kaynaklanır.
Burun Uçuğu Nedenleri
Burun uçuğu, HSV virüsüne bağlı olarak ortaya çıkan bir enfeksiyon türüdür. Burun dışında vücudun başka bölgelerini de etkileyebilir. Burada kişinin bağışıklığı önemli bir unsurdur. Vücut direnci azaldıkça virüsün etkilediği alan genişler. Özellikle çocuklarda burun içinde başlayan uçuk solunum ve yemek borusunu etkileyerek ölümcül sonuçlara neden olabilir. Nazal herpes HSV virüsünü taşıyan kişiyle yakın temas ile bulaşmakta ve kolayca yayılmaktadır. Soğuk hava, cilt çatlakları, gribal enfeksiyonlar, uzun süre ultraviyole ışığa maruz kalmış olmak gibi faktörler virüsün vücuda yerleşmesini kolaylaştırır.
Burunda Uçuk Neden Çıkar?
Herpes virüsü genellikle yüz bölgesini etkilemektedir. Yüz derisinin dış tabakası olan epidermis hücrelerini istila ederek içi su dolu kabarcıklar oluşmasına neden olur. Virüsü taşıyan kişi ile öpüşmek enfekte olmak için en kolay yoldur. Özellikle cilt yüzeyinde açık yaralar varsa sarılmak gibi yakın temas bile hastalığın bulaşmasına neden olmaktadır. Herpes virüsü, bir kere bulaştıktan sonra kişinin yaşamı boyunca sinirlerde gizli kalır ve zaman zaman tekrar aktif hale gelir.
Burun Uçuğu Yarası Nasıl Geçer?
Asiklovir krem kullanımında virüs 5 ile 7 gün arasında iz bırakmadan kaybolur. Hiçbir müdahale olmazsa 10 ile 12 gün arasında kendiliğinden kaybolacaktır.
El ile oynamak iyileşme sürecinin uzamasına ve kalıcı yaralara neden olur.
Virüse bağlı lezyon geniş bir alanı etkiliyor ve mukoza yüzeyini tutuyorsa doktorunuz hastane ortamında daha detaylı tetkikler yapılmasını isteyebilir.
Belirtileri
Burun çevresi ve burun içinde görülen uçuğun ilk belirtisi bu bölgede karıncalanma hissi ve yangı oluşmasıdır. Genellikle bu yangıyı takip eden 24 saat içinde içi iltihaplı sarı kabarcıklar ve deri lezyonları oluşur. Bu iltihaplı yapı birkaç gün içinde tüm burun yüzeyini kaplayabileceği gibi sadece burun ucu ya da burun kenarı gibi küçük bir bölgeyi etkileyebilir. Birkaç gün içinde iltihaplı yapılar patlayarak yerini kaşu adı verilen sarı kabuğumsu yaralara bırakır. Bu belirtiler 7 ile 10 gün arasında devam eder ve birkaç hafta içinde iz bırakmadan kaybolur.
Nazal herpes virüsün vücuda bulaşmasını takip eden ilk 20 gün içinde ortaya çıkar. Virüs bir kez vücuda girdikten sonra ataklar halinde farklı zaman dilimlerinde yeniden görülebilir. Soğuk algınlığı, gribal enfeksiyonlar, bağışıklık sisteminin zayıflaması, atopik stres gibi durumlar nazal herpesin görülme sıklığını arttırmaktadır.
Küçük çocuklarda burun uçuğu ile birlikte yüksek ateş, sinirlilik hali ve huzursuzluk görülebilir.
Korunma Önlemleri
Hem virüsten hem de virüse yakalandıktan sonra gelişebilecek ataklardan korunmak için hijyene önem verilmesi gerekir. Virüs, başka insanlara bulaşabileceği gibi hastanın kendi vücudunda başka bölgelere de bulaşabilir. Bu yüzden yaralı bölgeyle temas edildikten sonra eller sabunlu su ile iyice yıkanmalıdır. Göz gibi hassas organlara sıçraması halinde körlüğe neden olabilir. Vitamin ve mineraller açısından zengin diyetler ile düzenli uyumak atakların azaltılmasına yardımcı olmaktadır.
Tedavi Yöntemleri
Burunda uçuk tedavisi dudak kenarında olduğu gibi antiviral krem ve jeller ile tedavi edilmektedir. Asiklovir içeren burun uçuğu kremi gün içinde lezyonlu bölgeyi nemlendirmek yangıyı azaltmaya ve iltihapların kurumasına yardımcı olur. Fakat mukozal yapıyı etkileyen türlerde kremler yerine oral tabletler önerilmektedir. Bunun sebebi parmak ve nazal aparatların burun içini zedeleme tehlikesi olmasından kaynaklanır. Ayrıca lizin içeren aminoasit takviyeleri virüsün kendini kopyalamasını engeller.
C vitamini açısından zengin gıdalar iyileşme sürecinin kısalmasında ve atakların önlenmesinde fayda sağlamaktadır.
Antiviral özellikleri olan bal, ekinezya, limon, nar, hindistan cevizi, deniz sebzeleri gibi gıdalar tedavi sürecini destekleyerek lezyonların iyileşmesine iyi gelir.
Dışarıdan müdahale ile lezyonların kanatılmadığı durumlarda 7 ile 10 gün arasında kendiliğinden iyileşir ve izi kalmaz. Fakat uçuğa el ile müdahale etmek, uçuğun üzerini yakmaya çalışmak ya da kanatmak uzun süre iyileşmeyen yara ve enfeksiyonlara neden olabilir.
Bazı kişiler doktor kontrolü yerine antibiyotik ilaçlar ile kendini tedavi etmeye çalışmaktadır. Herpes simplex virüsü antibiyotikler ile tedavi edilemez. Bu yüzden doktorunuzun reçete etmediği hiçbir ilacı kullanmayınız.
Kaynaklar
- https://www.herpes.org.nz/patient-info/facial-herpes/
- http://turkdermatoloji.org.tr/public/media/hasta_bilgilendirme/herpes_simpleks.pdf
- http://www.ctf.edu.tr/dergi/online/2007v38/s1/d1.pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2803876/
- http://herpesgone.net/cold-sores-on-or-in-nose/
- http://howtokillherpes.com/tag/nasal-herpes/