Ürtiker Sorunun Tedavisi ve İyileşme Dönemleri
Ürtiker ile karşı karşıya kalan kişiler öncelikli olarak mutlaka uzman hekim yardımı almalıdır. Uzman hastası için en doğru tedaviyi gerekli işlemleri tamamladıktan sonra planlar.
İçindekiler
Ürtiker Tedavisi
Ürtiker (veya kurdeşen ), deride kırmızı lekeler ile kendini belli eden bir cilt hastalığıdır. Vücudun herhangi bir yerinde görünebilir, küçük küçük lekeler veya birbirine bağlı diken diken gibi görünebilir. Bireysel kovanlar birkaç saatten bir haftaya kadar (bazen daha uzun) herhangi bir yere kadar sürebilir ve yenileri soluklaşanların yerini alabilir. 6 hafta veya daha az kalan kovanlara akut kovan denir. 6 haftadan uzun sürenler kronik kovanlardır. Alerjik reaksiyonlar, aşırı sıcaklıklar, stres, enfeksiyonlar veya hastalıklar gibi etkenler kovanlara neden olabilir. Bazı durumlarda kovanlara gözlerin, dudakların, ellerin, ayakların veya boğazın etrafında şişmeye neden olabilen bir durum olan anjioödem eşlik eder. Çok nadiren, kovanlar ve anjioödem tüm vücudu veya anafilaktik şoku içeren alerjik reaksiyonla ilişkilidir.
Teşhisi
Bir doktor kovanlar, semptomlar ve olası nedenler hakkında hastasına sorular soracaktır. Ayrıca tıbbi geçmiş ve diğer durumları da sorarak detay alacaktır. Kovanların nedenlerini teşhis etmek için özel bir test yoktur. Yapılan teşhis uygulamaları içinde;
- Fizik muayene yapılır, bir alerji uzmanı, immünolog veya dermatoloğa sevk edilebilir.
- Tetikleyicileri kontrol etmek için cilt alerjisi testleri yapılabilir. Kan testleri de dâhil olmak üzere diğer teşhis edilmemiş sağlık durumlarını kontrol etmek için başka testler düzenlenebilir.
Kronik ürtikeri teşhis etmek için kullanılan diğer testler şunlardır:
- İç parazitler için dışkı örnek testi
- Bağışıklık sistemindeki sorunları tanımlamak için eritrosit sedimentasyon hızı testi
- Tiroid fonksiyon testleri, aktif olmayan veya aşırı aktif tiroidi tanımlamak için
- Karaciğer fonksiyonlarının varlığını doğrulamak için karaciğer fonksiyon testleri
Tedavisi
Ürtiker sorununda herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir ve kendi başlarına temizleyebilir. Kovanlar için tedavi genellikle, tespit edildikten sonra tetikleyicilerin önlenmesini içermektedir. Bu detay bazı durumlarda zor olabilir. Sorunun kesin bir tedavisi bulunmaz.
Tıbbi tedavi uygulamasında;
- Semptomları hafifletmek için bir uzman hekim tarafından reçete edilen antihistaminikler
- Bazı durumlarda kortikosteroid ile steroid tedavisi önerilebilir.
Uzun süreli devam eden kovanlar için:
- Kaşıntıyı gidermek için mentol kremi önerilebilir.
- Lökotrien reseptör antagonisti ilacı, deride şişlik ve kızarıklık için tavsiye edilebilir.
- Ciclosporin, bir tetikleyiciye bağışıklık sistemi tepkisini azaltmak için bir ilaçtır.
- Omalizumab ürtiker ile bağlantılı antikorları tedavi etmek için daha yeni bir enjekte edilen tedavidir.
- Besin tetikleyicileri tespit edilir veya şüphelenilirse diyet değişiklikleri önerilebilir.
Beslenme
Bazı uzmanlar, insanların ürtikerlerle savaşmaları için düşük histamin diyetini benimsemelerini önerir. Histamin, vücudun alerjik yanıtında yer alan bir kimyasaldır. Düşük histaminli beslenmedeki teori, histamin içeren gıdaların azaltılmasının, vücudun daha az histamin emmesine yardımcı olmaktır. Daha az histamin ürtikere yol açan alerjik cevabı azaltacaktır. Düşük bir histamin diyetindeki insanlar aşağıdaki gibi gıdaları azaltmalıdır.
- Tuzlu yiyecekler
- Balık ve kabuklu deniz ürünleri
- Koruyucu maddeler
- Fındık
- Sirke
- Mandıra ürünleri
- Alkol
Sorunu Yönetme
Kurdeşenlerin ve şişliklerin yok olmasını beklerken belirtileri kontrol etmek için;
- Sıcak sudan kaçınarak yerine ılık su kullanılmalıdır.
- Nazik ve yumuşak bir sabun kullanılması oldukça önemlidir.
- Etkilenen bölgelere soğuk kompres veya ıslak bezler uygulanmalıdır.
- Çalışmaya ve serin bir odada uyumaya çalışmak gerekir. Serin ürtikerin kısa sürede azalması adına gereklidir.
- Gevşek, oturmayan ve hafif kıyafetler giyilmesi gerekir. Sıkı kıyafetler ürtiker sorunun meydana getirdiği kovanların artmasını tetikler.
Bu detaylar dışında sorunun tedavi edilmesine destek sağlamak adına Ahmet Maranki, İbrahim Saraçoğlu tarafından tavsiye edilen bitkisel kürlerde kullanılabilir. Bunların kullanımında düzen ve süreklilik önemlidir.
İyileşme Süreleri
Kurdeşen çoğu zaman vücudun başka bir şeye tepkisinden kaynaklı olarak meydana gelir. Bu yüzden bulaşıcı bir hastalık değildir. Yalnız herhangi bir enfeksiyona karşı vücutta bir tepki varsa, bunun başka bir kişiye aktarılması mümkün olabilir. Bunun için olabildiğinde ürtiker olan kişilerle fiziksel temastan kaçınmak gerekir. Sorunun iyileşme süresi kişiden kişiye ve hangi ürtiker türüne yakalandığına göre değişkenlik gösterir. Akut olan ürtiker ile karşı karşıya kalan kişilerde kısa sürede sorun ortadan kalkar. Yalnız bu cilt sorunu kronik bir durumdaysa 6 hafta ve daha uzun sürebilir.
Komplikasyonları
Akut veya kronik ürtiker de dahil olmak üzere insanların vücudunda komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar içinde;
- Anjioödem; Cildin derin katmanlarında şişme
- Duygusal etki; Uzun süreli ürtikerden kaynaklanan rahatsızlık, bir kişinin akıl sağlığını ve yaşam kalitesini etkileyebilir.
- Kurdeşen sorunlarında insanlar acil bir durum ile karşı karşıya kalabilir. Anafilaktik şok veya anjiyoödemin kötü saldırıları oldukça nadir ortaya çıkar.
Kötü alerjisi olan çocuklar yaşamı tehdit eden alerji ataklarını önlemek için epinefrin enjekte edilebilir. Çocuğunuz risk altındaysa doktor çocuğa şiddetli bir alerjik reaksiyon durumunda güvenli bir şekilde nasıl enjeksiyon yapacağını öğretecektir. Çoğu zaman, kovanlar kendi başlarına giderler ve tedaviye ihtiyaç duymazlar. Aşağıdaki durumlarda doktora başvurmak gerekir.
- Kovanları bir ay veya daha uzun süre devam edenler,
- Anjioödem veya anaflaksi semptomları olanlar
- Baş dönmesi
- Hırıltı
- Zorluk nefes alma
- Göğüste sıkılık
- Dilin, dudakların veya yüzün şişmesi
Kaynaklar
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11674926
- https://patient.info/health/hives-inducible-urticaria/hives-chronic-urticaria
- https://allerg.qc.ca/Information_allergique/4_3_urticaire_en.html
- https://www.columbiadoctors.org/condition/hives-urticaria
- http://bestpractice.bmj.com/topics/en-us/844
- https://www.webmd.boots.com/allergies/guide/hives-urticaria
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8630-urticaria-hives-and-angioedema