Su Çiçeği Hastalığı Nedir, Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Su çiceği sorunu varicella zoster virüsünden kaynaklı oluşan bir sağlık sorunudur. Bu sorun ile karşı karşıya kalan kişilerin mutlaka uzman hekim tedavisi alması gerekir.

Su çiçeği

Varicella zoster virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle de kronik hastalıkları olan ve zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Su çiçeği geçiren çocukların çoğunun hafif bir hastalığı vardır ama bazıları bu durumdan faskasıyla etkilenebilir. Genelde su çiçeği olan yetişkinlerde daha ağır bir hastalık durumu mevcuttur. Enfeksiyon yaşam boyu bağışıklık kazandığı için suçiçeğinin bir kereden fazla meydana gelmesi olası değildir. Su çiçeği geçirdikten sonra virüs, omuriliğin sinirlerinde uykuda (inaktif) yatar ve daha sonra hayatta tekrar aktifleşir. Aktifleşmesinden kaynaklı olarak zona hastalığı oluşur.

Nedenleri

Genellikle bulaşıcı bir kişi tarafından öksürülen veya hapşırılmış olan varisella virüsü içinde nefes alınması sonucunda oluşur. Nadiren de olsa, su çiçeği bulaşmış bir kişinin kabarcıklardaki sıvıya dokunmak yayılma meydana gelebilmektedir.

Suçiçeği çok bulaşıcıdır, tehlikeli ve kolaylıkla yayılabilen bir hastalıktır. Su çiçeği kırmızı lekelerin ortaya çıkmasından 2 gün öncesine kadar bulaşıcı özelliği bulunur. Tüm kabuklar veya kabuklar kuruduktan yaklaşık 5 gün sonra bulaşıcı özelliği bulunur. Yani tehlikeli olan virüs kolay çevrede bulunan kişilere bulaşabilir. Hamilelikte de sorun anne karnından bebeğe geçebilir. Vücutta yeni kabarcıklar veya nemli kabuklar oluşmadığında bulaşıcılıktan kurtulma mümkün değildir. Eğer su çiçeği geçiriliyorsa yakın temasların hemen hemen (aile ve arkadaşlar gibi) yüzde 90’ından fazlası, daha önce su çiçeği ile enfekte olmadıkları veya su çiçeği hastalığına karşı aşılanmamış olmaları halinde virüsü de alacaklardır. Kişi kendinin ya da çocuğunun bu durum ile karşı karşıya kaldığını düşünüyorsa mutlaka uzman hekime başvurmalıdır.

Belirtileri

Suçiçeği belirtileri çoğu zaman enfekte bir kişiye maruz kaldıktan sonra 10 ile 21 gün (ortalama 14 ile 16 gün) içinde meydana gelmeye başlar. Su çiçeği genellikle burun akıntısı, hafif ateş gibi soğuk algınlığı semptomları ile başlar. Bu belirtilerin yanına ek olarak kırmızı benek döküntüsü görünümü izler. Kızarıklıklar küçük alanlara (saçlara da dâhil olmak üzere) vücudun üzerinde kırmızı lekeler (vesiküler) olarak başlar. Bazı çocuklar ve yetişkinler, ağız, genital bölgede de dâhil olmak üzere vücudunun her yerinde lekeler meydana gelebilir. Ellerin avuçlarında veya ayak tabanlarında lekeler gözlemlenmez. Noktalar kırmızı, kaşıntılı kabarık topaklar olarak başlar ve daha sonra kabarcıklar gibi görünebilen kabuklarını oluşturmak için kurumaya başlar. Üst kısım kabuktan çıkarsa, sulu bir sıvı dışarı sızar. Bu sıvı dokunduğunda diğer insanlara bulaşma meydana gelebilir. Enfeksiyon kaynaklı oluşa yara izleri 5 gün veya daha uzun süre devam edebilir. Noktalar çoğu zaman birkaç gün boyunca dalgalar halinde gelir. Böylece aynı zamanda ciltte yeni lekeler, kabarcıklar ve kabuklar oluşur. Noktalar çok kaşıntılıdır. Kaşınmadan kaynaklı olarak çizilirse bakteriyel bir enfeksiyon meydana gelebilir. Enfekte bir noktanın kaşınmadan dolayı bir yara izi bırakma olasılığı daha yüksektir.  Virüs genellikle 7 ile 10 gün sürer.

Komplikasyonlar

• Yetişkinlerde genelde daha ağır bir hastalık vardır. Birkaç yetişkin pnömoni ve bazı durumlarda bu komplikasyondan kaynaklı olarak ölümler meydana gelebilir. Bu durum oldukça nadirdir ve sadece 100.000 sağlıklı insanda 3 civarında olur.
• Suçiçeği, bağışıklık sorunları olan insanlar için ölümcül bir hastalık olabilir.
• Nadiren, bazı insanlar başlangıçta hafif bir enfeksiyon geçirdiyse ikinci kez enfekte olabilirler.

 Risk Altında Olanlar

Varisella, çoğunlukla 15 yaşın altındaki çocukları etkileyen vakaların yaklaşık % 90’ı ile küçük çocukları etkiler. Genellikle hafif şekilde gelişen bir hastalıktır ve çocukların çoğu hızlı iyileşir. Bebeklerde ciddi komplikasyonlar meydana gelebilir. Su çiçeği vakalarının yaklaşık olarak % 10’u 15 yaşın üstündedir ve virüsün etkileri genellikle yetişkinlerde daha şiddetlidir. Gebe kadınlarda ciddi hastalığa neden olabilen, düşük yapma riskini artıran, doğuştan gelen bebekte veya yeni doğan bebeğinde neonatal varisellaya neden olabilen ve her ikisi de nadir görülen ancak ciddi hastalıklar olan doğuştan varisella sendromuna neden olabilen, kızamıktan kaynaklanmaktadır. 

Konjenital varisella sendromu bebeği ciddi, yaşam boyu fiziksel ve öğrenme güçlüğü ile bırakabilir. Gebe kadınlarda su çiçeği sebebiyle tedavi edilmeyen pnömoni, ciddi solunum yolu hastalığına neden olabilir. Tedavi edilmediği zaman ciddi, yaşamı tehdit eden bir hastalık riski altında olan diğer kişiler, bağışıklık sistemi yetersiz olanlar, doğuştan gelen bir yetersizlik, kanser tedavisi gibi tedavilerden dolayıdır. 

Tedavisi

Tedavisi için öncelikli olarak aşağıda bulunan detaylara dikkat edilmesi gerekir.

• Bol sıvı tüketimi yapılmalı ve kesinlikle atlanmamalıdır.
• Ateş ve ağrı için parasetamol alınması önemlidir.
• Bazı hastalarda durumun ciddiyetine bağlı olarak antibiyotik kullanımı uzman tarafından istenir.
• Kalamin losyonu veya kaşınmayı azaltan özel yağlar gibi yatıştırıcı losyonlar kullanılması gerekenler içinde bulunur.
• Kaşıntıyı yatıştırmak için bir banyoya sodyum bikarbonat veya yulaf ezmesi ekleyin.
• Kaşıntıya yardımcı olmak için antihistamin ilaçlar alınmalıdır.
• Ağzınızda kabarcıklar varsa, çok asit veya tuz içeren yiyecekler yemekten kaçınılmalıdır.

Antiviral ilaç

Bağışıklık sistemini veya hamile kadınlarını etkileyen şiddetli sağlık koşullarına sahip kişiler, asiklovir gibi bazı antiviral ilaçları alabilirler. Bunun alımı konusunda belirlemeler kesinlikle uzman hekim tarafından yapılır.

Aşılama

Bağışıklık, su çiçeği korumanın en iyi yoludur. Eğer bir kişi su çiçeği geçirmişse, hastalığa karşı bağışıktır ve aşı yapılmasına gerek yoktur. Bir kişinin su çiçeği geçirip geçirmediğine dair bir belirsizlik varsa, aşının yapılması hala oldukça güvenlidir.

Aşağıdaki gruplarda bağışık olmayan kişiler için aşılama da önerilmektedir;

• 14 yaşından büyükler ve erişkin olmayan bağışıklık sistemi olmayan ergenler (bu, su çiçeği hastalığına karşı yeterli koruma sağlamak için en az dört hafta aralıklı iki doz gerektirir)
• Suçiçeği maruziyetinin muhtemel olduğu yüksek riskli meslekler ( sağlık çalışanları, öğretmenler, çocuk bakım personeli)
• Hamileliği planlayan kadınlar (suçiçeği aşısı hamilelik sırasında verilmemeli ve aşılamadan 28 gün sonra hamile kalınmamalıdır)
• Bir bebeğin doğumundan hemen sonra kadınlar
• Küçük çocukların ebeveynleri