Çiyan Sokması Belirtileri ve İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır?

Çiyan ısırması sonucunda zehrin enjekte edilmesi ile birlikte ciddi komplikasyonlar ortaya çıkacağından, kişiye uygulanacak ilk yardım ve çiyan tedavisi.

Çiyan Sokması

Çiyan

Sıcak havalarda ortaya çıkan ve daha çoğunlukta geceleri görülen çıyanlar zehirli haşereler arasında olmaktadır. Fakat daha çoğunlukla çiyanların ısırmaları kendilerini savunmak amacıyla zehirlerini kullanmaktadırlar. Çiyanlarda bulunan zehir ölümcül bir etkiye genellikle sahip olmamaktadır. Fakat zehre karşı bazı kişilerin alerjik reaksiyonları yaşaması söz konusu olacaktır. Çiyan bir insanı ısırması durumunda cildi delerek cilt altına zehri verecektir. Çiyanın sokması ile birlikte kişilerin zehrine karşı alerjisi olması ile birlikte hayati tehlikenin ortaya çıkması ya da felç kalması gibi sorunlar gelişebilir.

Gündüzleri serin genellikle taş altında ve nemli ortamlarda dinlenmekte olup geceleri etçil bir hayvan oldukları için gezinirler. Çiyanın bütün ayaklarında zehir bulunmaktadır. Elle yakalamaya çalışılması durumunda kişilere ayaklarından bir tanesinin değmesi ile birlikte cildi delerek zehrini verecektir. Zehrinin çoğu kişide çok ciddi komplikasyonlarının gelişmesi sonucunda yaşamı tehdit etmektedir.

Çiyan Sokması Belirtileri

Çiyan ısırması ile birlikte kişilerin arı sokmasına benzeyen keskin ve şiddetli olan bir ağrıyı soktukları yerde hissetmeleri söz konusu olacaktır. Çiyan ısırması ile birlikte kişilerin dokuyu delerek zehrini enjekte etmesi sonucunda dokunun bozulması görülecektir. Bunun sonucunda zehrin dokuyu çürütmesi ve deforme etmesi de sıklıkla görülmektedir. Bir insan çiyan tarafından ısırılması ile birlikte şu belirtiler ortaya çıkacaktır:

• Isırılan bölgede aşırı kaşıntı;
• Aniden yanma;
• Keskin ağrı;
• Şişlik;
• Kızarıklık;
• Taşikardi;
• Bulantı;
• Yüksek tansiyon;
• Kusma;
• Morarma;
• Kasılma.

Çiyanın zehirleri ayaklarında bulunmaktadır. Bu nedenle de çiyan tutulması, dokunulması ile birlikte zehri cilt altına verebilir. Şiddetli ağrı sonrasında kabarma ve kızarıklık sonucunda deforme olması da görülmektedir. Bölgenin şiddetli ağrıması ile birlikte kişilerin daha sonrasında bölgede uyuşma yaşanacaktır. Çiyan tarafından ısırılan bir kişinin yaşayacak olduğu ağrı üç ile dört gün boyunca olacaktır. Kaşıntı ise daha uzun sürebilir. Çiyan sokması sonucunda zehirlenen bir kişinin kan dolaşımında ciddi sorun olacağından tansiyon düşmesi görülecektir. Kalp ritminde değişiklik meydana gelmesi ile birlikte ilk müdahalenin ardından en yakın sağlık kuruluşuna kişinin götürülmesi gerekmektedir.

Çiyan Sokması Tedavisi

Çiyan sokması durumunda kişilerde belirtiler hızla ortaya çıkmaya başlayacaktır. Bu durumda kişiye ilk müdahale yapılması ve ilk müdahalenin ardından hastaneye götürülmesi ve hastane ortamında tedavisinin gerçekleşmesi gerekmektedir.

Çiyanın ısırdığı bölgenin ilk olarak hijyeninin yapılması gerekmektedir. Bunun için bol soğuk su ile birlikte bölgenin sabun ile temizlenmesi gerekmektedir. Zehrin kan dolaşımına karışmaması için ısırdığı bölgenin 5 ya da 6 santim yukarısından sıkı bir şekilde bağlanması ve kan dolaşımının yavaşlayıp zehrin tam olarak vücuda yayılması önlenmesi gerekmektedir. Turnike yapımının ardından çiyanın sokmuş olduğu bölgeye buz kompresi yapılmalıdır. Buzun her zaman için zehrin yayılmasını önleyecek kişinin kan damarlarında daralma olmasını sağlayacaktır.

Kişilerin zehrin kan dolaşımına girmesi sonucunda ciddi komplikasyonların gelişmesine ortadan kaldırmak için vakit kaybetmeden hastaneye götürülmesi gerekmektedir. Burada hastanın kan değerlerine ve idrar değerlerine numune alınarak bakılacaktır. Hastanın en az zehrin semptomları gelişip gelişmediğini anlamak için en az 4 saat boyunca hastanede gözlem altında kalması gerekmektedir.

Yaşamakta olduğu keskin ağrıyı hafifletmek için analjezikler hastane ortamında uygulanacak ya da sinir blokajı verilemelidir. Gerekli görülmesi durumunda profilaktik antibiyotik tedavisine hastane ortamında başlanmalıdır. Hastanın nefes sorunları oluşması ile birlikte bunun tedavisi için oksijen takviyesi sağlanmalıdır.

Çiyan tarafından ısırılarak zehrin vücuda enjekte edilmesi halinde hastaya tetanos iğnesi vurularak bu konuda önlem alınması da gerekmektedir. Hastalarda çok fazla şişme olması durumunda antiallerjik ler uygulanarak tedavisi gerçekleşecektir. Bir kişinin ölü çiyanı bile ele alması durumunda zehrin geçmesi durumu görülebilir. Hastanın hastane ortamından taburcu edilmesinin ardından, ağrı bir süre daha devam edecektir. Bu nedenle ağrı kesici kullanımı ve kaşıntıyı önleyecek ilaçlar alması da gerekmektedir.